E-commerce | 27 kwietnia 2020

Czy domena internetowa chroniona jest prawem?

Domena internetowa jest niejako adresem naszej strony w sieci. Nie każdy wie o tym, że tak naprawdę właściwy adres strony internetowej to jej adres IP, który ma formę przykładowo: 172.217.16.3 i to dopiero tak zwane serwery DNS dbają o to, byśmy nie musieli zapamiętywać takich ciągów cyfr. Dzięki nim po wpisaniu w pasek przeglądarki frazy google.pl zostajemy przekierowani na przypisany tej domenie adres 172.217.16.3 i wyświetli nam się konkretna strona. 

W dzisiejszych czasach domena internetowa ma dla firmy niebagatelne znaczenie. Jest niczym lokalizacja sklepu w dobrym miejscu. Adres strony powinien jak najlepiej pasować do nazwy i charakteru działalności a przy okazji być jak najprostszy do zapamiętania i wpisania. Niekiedy może się jednak okazać, że pożądana przez nas domena jest już zajęta i będziemy zmuszeni użyć podobnej. Pomijając jednak aspekty techniczne i praktyczne związane z tym tematem, przejdźmy do kwestii prawnych.

Jeśli jesteś zainteresowany pomocą prawną i bezpłatną wyceną skontaktuj się z nami. Kancelaria prawna Kraków.

Kto jest właścicielem domeny?

Warto zaznaczyć, iż wykupując domenę internetową, tak naprawdę wykupujemy abonament umożliwiający nam korzystanie z domeny przez określony czas. Nie kupujemy domeny na własność. Jeżeli po tym czasie nie odnowimy domeny – będzie ona dostępna dla każdego chętnego. Nie możemy więc zakupić domeny na własność raz na zawsze. W języku potocznym często mówimy o „właścicielu domeny”, zajmujące się tym serwisy internetowe reklamują się hasłem „sprawdź, kto jest właścicielem domeny”, a nawet określenie to pojawia się czasem nieprawidłowo w orzeczeniach sądowych. Można przyjąć takie potoczne znaczenie tego określenia, pamiętajmy jednak, że nie jest ono w pełni poprawne.

ICANN i NASK

Nad domenami internetowymi nadzór posiada organizacja non-profit ICANN – The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers. Zajmuje się ona przyznawaniem domen oraz stanowi nadzór nad serwerami DNS na całym świecie. W Polsce pieczę nad domenami pełni NASK, czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa, współpracująca z ICANN.

NASK jest Państwowym Instytutem Badawczym prowadzącym Rejestr domeny krajowej „.pl” (https://dns.pl/). Domenę rejestrujemy za pośrednictwem rejestratorów, którzy przystąpili do stworzonego przez NASK w grudniu 2002 roku Programu Partnerskiego. Listę podmiotów współpracujących z NASK, u których można zarejestrować domenę .pl (i nie tylko) znajdziemy tutaj: https://www.dns.pl/lista_rejestratorow.

Ochrona prawna domeny

Jak wspomniano powyżej, osoba, której przysługują prawa do domeny, nie jest jej właścicielem. Jest wyłącznie abonentem cyklicznie opłacającym przywilej przekierowywania na swoją stronę internetową po wpisaniu w pasek adresu tejże domeny. Pomiędzy nim a NASK istnieje tak zwana umowa o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej i właśnie ta umowa jest podstawowym stosunkiem prawnym, z którego wynika ochrona praw dysponenta domeny. Treść umowy zawiera Regulamin umieszczony w tym miejscu: https://www.dns.pl/regulamin_nazw_domeny_pl. Według pkt 3 Regulaminu:

Umowa pomiędzy NASK a Abonentem zostaje zawarta w chwili przyjęcia przez NASK Oferty złożonej za pośrednictwem Partnera, nie później jednak niż w chwili rozpoczęcia Utrzymywania Nazwy Domeny. Oferta, niezależnie od formy, w jakiej została złożona Partnerowi, zostaje przesłana przez Partnera do NASK w formie ustalonej pomiędzy NASK a Partnerem w odrębnym porozumieniu.

Zatem, monopol NASK i zawarta z nim umowa o rejestrację jest dla nas ochroną. Po dokonaniu rejestracji, NASK związany jest z nami stosowną umową, której treść reguluje Regulamin NASK i nie może upoważnić nikogo innego do korzystania z zarezerwowanej przez nas domeny. Przez cały okres obowiązywania abonamentu mamy prawo do korzystania z wybranej domeny z wyłączeniem osób trzecich. Zgodnie z pkt 15 Regulaminu:

NASK odpowiada wobec Abonenta za szkody, będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez NASK, przy czym wysokość odszkodowania ogranicza się do piętnastokrotnej wartości najwyższej spośród opłat wskazanych w zestawieniu opłat pobieranych od Partnerów, publikowanym w Witrynie Internetowej NASK w dniu zainicjowania postępowania dotyczącego takiego odszkodowania. Ograniczenie odpowiedzialności nie znajduje zastosowania w wypadku wyrządzenia szkody z winy umyślnej, a także w innych przypadkach określonych przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa.

Po zakończeniu okresu abonamentu, jeśli nie przedłużymy swojego uprawnienia, NASK będzie mieć prawo dokonać rejestracji tej samej domy na rzecz innej osoby. Dlatego tak ważne jest, by pamiętać o regularnych opłatach abonamentu i tym samym przedłużeniu umowy z NASK.

Rejestracja domeny jako znak towarowy      

Należy pamiętać, że chociaż dana domena może być wolna, to sama nazwa może być już zarejestrowanym znakiem towarowym. NASK nie sprawdza tego, czy mamy prawo dokonać rejestracji domeny. 

NASK nie dokonuje badania czy zawierając lub wykonując Umowę Abonent narusza prawa osób trzecich lub jakiekolwiek przepisy prawa. Zawarcie Umowy nie oznacza przyznania Abonentowi jakichkolwiek praw związanych z Nazwą Domeny, poza wynikającymi wyraźnie z Umowy, ani uznania, że Oferta lub wykonywanie przez Abonenta Umowy nie narusza praw osób trzecich. (pkt 5 Regulaminu)

Równocześnie potwierdzamy, że rejestrując domenę nie naruszamy praw osób trzecich i przepisów prawa oraz że domena nie będzie wykorzystywana do rozpowszechniania złośliwego oprogramowania, zarządzania botnetami ani do phishingu.

Przez złożenie Oferty Oferent zapewnia, że dane w niej zawarte są prawidłowe, a złożenie Oferty i wykonywanie Umowy nie powoduje naruszenia praw osób trzecich lub przepisów prawa, w tym w szczególności, że Nazwa Domeny nie będzie wykorzystywana do rozpowszechniania złośliwego oprogramowania, zarządzania botnetami ani do phishingu. (pkt 4  Regulaminu)

Warto nadmienić, że rejestrując domenę, nie zabezpieczamy w żaden sposób prawa do nazwy, która z tej domeny wynika. Dla przykładu zarejestrowanie domeny drutpoldex.pl nie oznacza zastrzeżenia nazwy drutpoldex dla prowadzonej przez nas działalności gospodarczej. Aby uzyskać pełną ochronę, warto rozważyć zastrzeżenie nazwę w Urzędzie Patentowym RP, jako znaku towarowego. Pamiętać jednak należy, że nie każdą domenę w ten sposób zarejestrujemy. Urząd Patentowy odrzuci bowiem każdą niewyróżniającą się nazwę, stanowiącą po prostu słowo powszechnie używane lub rodzaj działalności. Dla przykładu nie zarejestrujemy jako znaku towarowego nazwy „Firma Budowlana” albo „Remonty”, za to w przypadku czegoś bardziej finezyjnego typu „BudPolMex”, raczej nie będzie problemu – o ile ktoś nie zrobił tego przed nami. Odsyłamy do artykułu Rejestracja logo firmy, szerzej omawiającego to zagadnienie.

Spory o domenę

Czasami w praktyce występują spory o jakąś domenę. Cybersquatting to zjawisko rejestracji domeny zawierających nazwę jakiejś firmy, która jeszcze domeny nie zarejestrowała. Jednym z przykładów może być przypadek rejestracji domeny wyborowa.eu w 2006 r. przez osobę kompletnie niezwiązaną ze znanym producentem alkoholi, w celu jej późniejszej odsprzedaży AGROS HOLDING S.A. – właścicielowi marki Wyborowa. AGROS HOLDING S.A. pozwał rejestratora, którym okazał się prowadzący firmę zajmującą się pośrednictwem w handlu domenami. Jako iż chodziło o domenę .eu, sprawę rozstrzygnął Sąd Arbitrażowy przy Izbie Gospodarczej i Izbie Rolnej Republiki Czeskiej. Po wskazaniu, że Powodowi przysługują prawa ochronne do znaku towarowego Wyborowa w blisko stu krajach, w tym – na podstawie rejestracji wspólnotowej (nr prawa ochronnego 3126208) – we wszystkich państwach należących do Wspólnoty Europejskiej oraz – na podstawie rejestracji krajowej (nr prawa ochronnego 45024) – w Polsce, sąd uznał, że doszło w tym przypadku do cybersquattingu (praktyka polegająca na rejestrowaniu domeny identycznej lub podobnej do nazwy innego przedsiębiorstwa w celu jej odsprzedaży) i anulowano rejestrację spornej domeny. Przykład ten wskazuje, jak ważne jest zabezpieczenie w postaci rejestracji znaku towarowego.

W Polsce rozstrzyganiem sporów o domeny zajmuje się Sąd Polubowny ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji, Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie lub sądy powszechne. 

Jeżeli strony sporu mają miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Polski spory rozwiązuje Centrum Mediacji i Arbitrażu przy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (The World Intellectual Property Organization Arbitration and Mediation Center). 

Podsumowanie

Nasza domena internetowa chroniona jest prawem i wiążącą umową z NASK oraz jego Partnerem, ale należy pamiętać o szybkiej rejestracji domeny oraz o przedłużaniu jej z zachowaniem wymaganych terminów. W innym przypadku nazwa naszej domeny może przypaść w udziale innej osobie, która może działać na rynku konkurencyjnym. 

Jeśli jesteś zainteresowany pomocą prawną i bezpłatną wyceną skontaktuj się z nami. Radca prawny Kraków.