E-commerce | 11 marca 2021

Wyjątki od prawa odstąpienia od umowy

Wejście w życie ustawy o prawach konsumenta w 2014 roku znacznie rozszerzyło wachlarz praw przysługujących konsumentom. Ustawa wprowadziła szereg regulacji chroniących konsumenta, jako podmiot słabszy, zawierającego umowę sprzedaży z przedsiębiorcą, będącym podmiotem silniejszym, a na pewno w większości przypadków bardziej świadomym prawnie. Jedną z regulacji zawartych w ustawie o prawach konsumenta, jest prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość przysługujące konsumentowi, o czym pisaliśmy więcej w artykule https://prawointernetu.eu/prawo-odstapienia-od-umowy-wedlug-nowej-ustawy-o-prawach-konsumenta/. Termin na jego realizację wynosi 14 dni od dnia otrzymania towaru. Nie dotyczy on jednak wszystkich towarów i wszystkich umów zawieranych pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą. Jakie są więc wyjątki od przysługującego konsumentowi prawa do odstąpienia od umowy?

Jeśli jesteś zainteresowany pomocą prawną i bezpłatną wyceną skontaktuj się z nami. Kancelaria prawna Kraków.

Odstąpienie od umowy – pojęcie i skutki

Odstąpienie od umowy jest jednostronnym oświadczeniem woli jednej ze stron umowy, złożonym drugiej stronie, na mocy którego stosunek prawny łączący strony zostaje zakończony przed końcem obowiązywania umowy. Warto zaznaczyć, iż przepisy prawa nie wymagają tutaj zgody drugiej strony.

Zgodnie z art. 31 i 32 ustawy o prawach konsumenta, w razie wykonania prawa odstąpienia, umowa uważana jest za niezawartą. Oznacza to, iż strony zobowiązane są do zwrotu wzajemnie uzyskanych korzyści. Skutkować będzie to więc obowiązkiem zwrotu przez konsumenta otrzymanego towaru, przy jednoczesnym dokonaniu zwrotu przez przedsiębiorcę środków pieniężnych.

Odstąpienie od umowy – wyjątki

Ustawa o prawach konsumenta, w art. 38 przewiduje jednak pewne wyjątki, w odniesieniu do których prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje. Jak wskazał ustawodawca, prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umowy:

1. o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy;

Przykład: wykonanie doładowania konta w telefonie przez Internet; 

2. w której cena lub wynagrodzenie zależy od wahań na rynku finansowym, nad którymi przedsiębiorca nie sprawuje kontroli, i które mogą wystąpić przed upływem terminu do odstąpienia od umowy;

Przykład: sprzedaż akcji lub udziałów spółki;

3. w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb;

Przykład: sprzedaż produktu wykonanego na zamówienie i posiadającego cechy zindywidualizowane do potrzeb klienta (żyrandol na zamówienie);

4. w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia;

Przykład: produkty spożywcze z krótkim terminem ważności;

5. w której przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;

Przykład: artykuły spożywcze, produkty farmakologiczne;

6. w której przedmiotem świadczenia są rzeczy, które po dostarczeniu, ze względu na swój charakter, zostają nierozłącznie połączone z innymi rzeczami;

Przykład: zamówienie określonej potrawy z dowozem do klienta;

7. w której przedmiotem świadczenia są napoje alkoholowe, których cena została uzgodniona przy zawarciu umowy sprzedaży, a których dostarczenie może nastąpić dopiero po upływie 30 dni i których wartość zależy od wahań na rynku, nad którymi przedsiębiorca nie ma kontroli;

Przykład: zakup kolekcjonerskiej butelki whisky z limitowanej serii sprzed wielu lat;

8. w której konsument wyraźnie żądał, aby przedsiębiorca do niego przyjechał w celu dokonania pilnej naprawy lub konserwacji; jeżeli przedsiębiorca świadczy dodatkowo inne usługi niż te, których wykonania konsument żądał, lub dostarcza rzeczy inne niż części zamienne niezbędne do wykonania naprawy lub konserwacji, prawo odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi w odniesieniu do dodatkowych usług lub rzeczy;

Przykład: wymiana stłuczonego okna w mieszkaniu, naprawa pękniętej rury;

9. w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu;

Przykład: zakup gry komputerowej lub systemu operacyjnego i otwarcie opakowania zawierającego płytę;

10. o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism, z wyjątkiem umowy o prenumeratę;

Przykład: zakup czasopisma naukowego lub miesięcznika literackiego;

11. zawartej w drodze aukcji publicznej;

Przykład: zakup przedmiotu w domu aukcyjnym podczas licytacji;

12. o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi;

Przykład: rezerwacja samochodu przez Internet; rezerwacja pokoju na wakacje;

13. o dostarczanie treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym, jeżeli spełnianie świadczenia rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu do odstąpienia od umowy i po poinformowaniu go przez przedsiębiorcę o utracie prawa odstąpienia od umowy.

Przykład: zakup albumu muzycznego w formie mp3 przez Internet; wykupienie możliwości obejrzenia wybranego filmu w serwisie streamingowym.

Jako ciekawostkę należy dodać, iż zgodnie z art. 38a ustawy o prawach konsumenta, który to przepis wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2021 roku, przepisy dotyczące odstąpienia od umowy zawarte w ustawie o prawach konsumenta stosuje się również do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej.

Podsumowanie

Uzasadnieniem wprowadzenia wskazanych wyżej wyłączeń prawa do odstąpienia od umowy jest szczególny charakter rzeczy lub usług realizowanych na podstawie danej umowy, w związku z którym, odstąpienie od umowy dotyczącej tej szczególnej rzeczy lub usługi, byłoby nieuzasadnione.  W odniesieniu do niektórych towarów, bowiem brak byłoby możliwości ich ponownego wprowadzenia do obrotu, a zwrot wykonanych już usług byłby już praktycznie niemożliwy. Dostrzegając te problemy, polski ustawodawca poszedł w ślad za prawodawcą unijnym, implementując przepisy europejskie bezpośrednio na grunt polskiego porządku prawnego.

Jeśli jesteś zainteresowany pomocą prawną i bezpłatną wyceną skontaktuj się z nami. Radca prawny Kraków.