Nowości prawne | 14 stycznia 2021

Od 2021 roku prawa konsumenta również dla przedsiębiorców

Prawo konsumenckie to szereg uprawnień, które powstały, by wyrównać swoistą nierówność podmiotów w relacji przedsiębiorca–konsument, wynikającą z silniejszej pozycji tych pierwszych. Do prawa konsumenckiego zaliczamy ustawę z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta oraz część przepisów Kodeksu cywilnego. Jeszcze do końca ubiegłego roku prawa te chroniły wyłącznie osoby, które zawierały umowę jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2021 r. weszła w życie nowelizacja wspomnianych aktów prawnych w postaci ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. (jej wejście w życie zostało opóźnione z powodu sytuacji pandemicznej) o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, która katalog podmiotów uprawnionych rozszerzyła o osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. 

Jeśli jesteś zainteresowany pomocą prawną i bezpłatną wyceną skontaktuj się z nami. Radca prawny Kraków.

Dla kogo nowe uprawnienia?

Nowelizacja nadaje nowe uprawnienia osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, a więc wszelkiego rodzaju spółki prawa handlowego, zarówno osobowe, jak i kapitałowe nie będą mogły z nowych uprawnień korzystać.

Jednak, aby osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą mogła skorzystać z parasola ochronnego tych praw, musi zostać spełniony warunek braku charakteru zawodowego danej umowy. Co to oznacza w praktyce? W uproszczeniu chodzi o powiązanie rodzaju działalności nabywcy z nabywaną rzeczą bądź usługą.

Dla przykładu, dentysta kupujący drukarkę z fakturą na działalność gospodarczą będzie mógł z praw konsumenckich skorzystać, ale już ten sam dentysta nabywający nowe wiertła do gabinetu nie będzie traktowany w ich świetle jak konsument.

Jak można sprawdzić, czy dana umowa nie wpisuje się w zawodowy charakter? Kluczem w tym przypadku będą kody działalności gospodarczej PKD, które każda osoba prowadząca działalność gospodarczą posiada ujawnione w CEIDG. 

Kto będzie to weryfikował?

Na obecnym etapie tego rozwiązania prawnego obowiązek weryfikacji spełnienia powyższego warunku ciąży na sprzedającym i prawdopodobnie taki stan rzeczy zostanie utrzymany. To bowiem sprzedający ponosi jedyne ciężary związane z dodatkowymi uprawnieniami przyznanymi kupującemu prowadzącemu działalność gospodarczą i ciężko byłoby uzasadnić angażowanie w sprawę aparatu państwowego na etapie weryfikacji spełnienia przesłanek.

Jakich praw to dotyczy?

Jakie prawa konsumentów zostaną udostępnione nowej grupie podmiotów? Chodzi o prawo do odstąpienia od umowy, rękojmię za wady oraz katalog klauzul niedozwolonych. 

Prawo odstąpienia od umowy dotyczy sytuacji zawarcia umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji osoba uprawniona (czyli obecnie również niektórzy przedsiębiorcy) może od umowy odstąpić w terminie 14 dni od jej zawarcia. Nie musi również podawać uzasadnienia oraz ponosić żadnych kosztów tego odstąpienia. Uprawnienie to zawarte jest w ustawie o prawach konsumenta.

W Kodeksie cywilnym normowane są przepisy dotyczące rękojmi za wady. Zgodnie z nowelizacją od teraz rękojmia za wady fizyczne oraz prawne obowiązkowa będzie również dla tych niektórych przedsiębiorców i w przypadku umów zawieranych z nimi — nie będzie możliwości jej wyłączenia lub ograniczenia w drodze umowy.

Również w kodeksie cywilnym znajduje się katalog klauzul niedozwolonych, których nie można stosować w przypadku zawierania umowy z konsumentem. Stanowią one niejako wyjątkowo niesprawiedliwe i krzywdzące ustalenia, których dla ochrony kupujących, prawodawca zabronił stosować w umowach zawieranych z tymże konsumentem. Od teraz klauzul tych nie będzie można stosować również względem nowo uprawnionej grupy.

Podsumowanie

Dzięki nowelizacji przepisów ustawy o prawach konsumenta oraz Kodeksu cywilnego, od początku 2021 roku również osoby zawierające umowę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej będą mogły korzystać z ochrony zapewnianej przez prawo, która do tej pory przewidziana była wyłącznie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub zawierających umowę z jej pominięciem. 

Zmiana wydaje się być pozytywna, gdyż do tej pory często umowy takie zawierane były przez osoby prowadzące działalność gospodarczą w ramach tej działalności, między innymi w celu uwzględnienia wartości faktury w kosztach prowadzenia działalności. Osoby takie traciły uprawnienia wynikające z praw konsumenta lub musiały zrezygnować z zakupu w ramach działalności gospodarczej i wynikających z tego korzyści. 

Jednocześnie prawodawca pozostawił na korzystniejszej pozycji sprzedawcę zawierającego umowę z przedsiębiorcą posiadającą charakter zawodowy, co również jest zrozumiałe, przykładowo z powodu wyjątkowo intensywnej eksploatacji urządzeń kupowanych w takich okolicznościach.

Jeśli jesteś zainteresowany pomocą prawną i bezpłatną wyceną skontaktuj się z nami. Kancelaria prawna Kraków.